Tek Gündemimiz Deprem Felaketi;
Gönüllü olarak deprem bölgesine gidenler orada, uzakta olan bizler ise gücümüz, imkânlarımız, bağlantılarımız ve çevremiz ölçüsünde elimizden geleni yapıyoruz. Çoluk çocuk hepimiz seferber olduk ve devam ediyoruz. Daha da edeceğiz. Bu süreçte kahramanca öne atılanları, davulla zurnayla duyurmadan çok büyük yardımlar yapanları ve diğer bütün koca yürekli insanları not ediyoruz. Tabii eksikleri, aksaklıkları, yanlışları, yetersizlikleri de… Bütün bunları yaraları sardıktan sonra konuşuruz.
Bu arada pek konuşulmayan ama en önemli başlıklardan biri ‘deprem psikolojisi’. Salı günü Klinik Psikolog Banu Yılmaz’ın depremzedelerin yakınlarına önerilerini yazmıştım. Bugün de, Yılmaz’ın depremden doğrudan etkilenen kişiler için önerilerini aktaracağım.
BÜTÜN BUNLAR NORMAL
Travma sonrası stres bozukluğu konusunda çalışan Banu Yılmaz, depremden etkilenen kişilerin fiziksel, bilişsel ve duygusal belirtiler göstereceğini söylüyor. Listede şu başlıklar var:
- Dinlenememe, yeme ve uyku alışkanlıklarının değişmesi, alkol, sigara kullanımında artış. - Bellek sorunları, kafa karışıklığı, düşünme ve kavramada yavaşlık, hesaplamada, öncelikleri belirlemede ve karar vermede güçlük, dikkati toplamada sorunlar, sınırlı dikkat süresi, nesnelliğin zayıflaması, sürekli olarak afet hakkında düşünme.
- Kendisinin ve başkalarının güvenliği konusunda endişelenme, öfke, huzursuzluk, üzüntü, depresyon, rahatsız edici rüyalar, suçluluk, umutsuzluk, izole olmuş, kaybolmuş, tükenmiş hissetme.
- Aile ve arkadaşlardan uzaklaşma, aktivite azalması ya da artması, yaşananları sürekli anlatma isteği, iletişim güçlükleri, mizah yoluyla başa çıkmaya çalışma, öfke patlamaları, ağlama nöbetleri, işte (çocuklar için okulda) sorunlar yaşama.
DEPREMZEDELERE ÖNERİLER
Yukarıdaki belirtilerin normal olduğunu vurgulayan Psikolog Banu Yılmaz şunları söylüyor:
- Çok şiddetli, yaşamınızı ve yakınlarınızı tehdit eden olağandışı bir olay yaşadınız. Kendinizi bir süre daha tehlike altında hissedebilirsiniz. Dolayısıyla, olay sırasında ve hemen ardından verdiğiniz tepkiler birkaç gün devam edebilir.
- Sürekli yorgun hissetme, kafa karışıklığı, dikkatinizi toplamada güçlük, sürekli olay hakkında düşünmek, aşırı endişeli, korkulu, umutsuz, üzgün, yalnız hissetmek ve benzeri tepkiler verebilirsiniz. Bunların doğal olduğunu, zamanla azalacağını aklınızda tutmaya çalışın.
- Yaşadıklarınızı anlatmaktan, duygularınızı paylaşmaktan kaçınmayın. İlişkilerinizi sürdürmeye özen gösterin.
- Depremle ilgili rahatsız edici görsellere maruz kalmayı önleyin.
- Koşullar uygun hale geldiğinde fiziksel olarak kendinize iyi bakın.
- Uyku sorunları yaşamanız doğaldır; uyumak ya da sakinleşmek için reçetesiz ilaç kullanımından kaçının.
- Artık hiçbir şeyin size iyi gelmeyeceğini düşünüyor olabilirsiniz. Depremden önce yaptığınız ve size iyi geldiğini bildiğiniz şeyleri mümkün olan zamanda tekrar hayatınıza almayı deneyin.
- Sizi rahatlatan şeyleri en iyi siz bilirsiniz. Bunların dışında, nefes egzersizi, gevşeme gibi yöntemler uygulayabilirsiniz.
