ABD’nin New York kentinde başlayan Hakan Atilla’nın yargılandığı davada tanık olmayı kabul eden Reza Zarrab bugün mahkemeye tanık olarak getirildi. Zarrab, "(ABD ile) işbirliği yapmak sorumluluğu kabul etmek ve cezaevinden çıkmak için en hızlı yoldu" ifadesini kullandı.
Zarrab ifadesini Türkçe olarak verdi ve tercüman kullandı. Hapishaneden çıktığını, otelde kaldığı iddialarını reddetti. FBI gözetiminde tutulduğunu anlattı ama gardiyanlara rüşvet verdiğini kabul etti.
EBRU GÜNDEŞ HALKBANK İLE İLGİLİ NELER ANLATTI
Reza Zarrab ayakları kelepçeli ve hapishane giysisiyle bu sırada içeri alınıp tanık koltuğuna oturtuldu. Zarrab, Ebru Gündeş ile olan ilişkisine dair “Karım Türkiye'de ünlü bir sanatçıydı, ben her zaman halkın gözü önünde olan bir kişiydim” dedi. Reza Zarrab “Eski Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan, eşim Ebru Gündeş'in ünü nedeniyle benimle çalışmak istemedi” dedi.
Zarrab, dönemin Halkbank Genel Müdürü Aslan'ın kendisiyle altın ticaretiyle ilgili olarak çalışmak istemeyince dönemin ekonomi bakanı Zafer Çağlayan'a gittiğini anlattı. "Aslan seni geri çevirdikten sonra neden Zafer Çağlayan'a gittin?" sorusuna ise Zarrab, "Çünkü Türkiye'nin ekonomi bakanı oydu” yanıtını verdi.
"ÇAĞLAYAN'A 45-50 MİLYON EURO RÜŞVET VERDİĞİMİ DÜŞÜNÜYORUM"
Zarrab bu sözlerinin ardından "Zafer Çağlayan'a 45-50 milyon euro rüşvet verdiğimi düşünüyorum" dedi. Öte yandan Zarrab, Zafer Çağlayan'ın kendisinden İran ile ticaretten yarı yarıya kâr paylaşımı istediğini de söyledi.
Reza Zarrab, “Çağlayan bu ödemeleri hangi şekilde aldı?” sorusuna “Nakdi olarak, değerli eşyalar ve banka transferleriyle” diye yanıt verdi. “Çağlayan'ın ailesine de (ödeme) yapıldı mı?” sorusuna ise Reza Zarrab, “Yapıldı” ifadeleriyle karşılık verdi.
Savcı, İran ile yapılan ticaretten doğan kârdan Çağlayan'ın kardeşine yapıldığı iddia edilen 2,4 milyon Türk Lirası ödemeye dair banka makbuzunu mahkemede göstermek istedi. Savunma konu dışı iddiasıyla karşı çıktı. Hakim Berman izin verdi.
EGEMEN BAĞIŞ İDDİASI
Zarrab, Aktif Bank'ta hesap açmasına eski AB Bakanı Egemen Bağış'ın yardımcı olduğunu söyledi. Zarrab, "Aktif Bank Genel Müdürü ile görüşmeden sonra hesap açtım, günlük 5-10 milyon euro işlem hacmiyle açıldı" dedi.
Zarrab, Mehmet Hakan Atilla hakkında ise, "Yaptırım kuralları hakkında bankadaki en bilgili kişi. Oluşturduğumuz yapının Amerikan yaptırımlarıyla uyumlu gözükmesi için katkıda bulundu" dedi. Reza Zarrab, ifadesinde eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla'nın İran yaptırımlarını ABD'ye fark ettirmeden delme konusunda kendisine yardımcı olduğunu söyledi.
DAVADA DİKKAT ÇEKEN ŞEMA
Davada anılan şahısların isimlerinin bulunduğu şemada en tepede İran eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve İran'ın ruhani lideri Ali Hamaney yer alıyor. Onların altında dönemin İranlı yetkilileri bulunuyor. Daha altta, savcının bazı kutuları soru işaretiyle boş bıraktığı kısımda ise Atilla, Aslan, Çağlayan ve Zarrab var. Savcıyla işbirliği yapmaya başlayan Zarrab'ın bu isimlerin altında gösterilmesi dikkat çekiyor. Şemanın Türkçeleştirilmiş hali şöyle:
BİR ŞEMA DA ZARRAB'DAN; SİSTEMİ TEK TEK ANLATTI
Zarrab, altın ticaretini şema üzerinden anlatarak, "Ticaret önce İran'ın Türkiye'ye ham petrol ve gaz satmasıyla başlıyor. İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) petrolün satışını Tüpraş'a, gazınkini Botaş'a yapardı. Onlar da NIOC'ye para borçlu olurdu. Tüpraş, Botaş, NIOC'nin Halkbank'ta hesapları var" dedi.
Davayı izleyen muhabir Adam Klasfeld, Zarrab’ın savcıdan ayrıca çizdiği ve altın ticaretini anlattığı bir başka şema ile ilgili Zarrab hakkında, "Zarrab jüri için şemayı çizerken rahat ve amirane görünüyor. ABD federal mahkemesinde hapishane üniforması giyiyor olmasa bir şirketin yönetim kurulu toplantısını yönetiyor sanılabilirdi" ifadelerini kullandı.
Daily Beast'in muhabiri Katie Zavadski de Twitter’da paranın nasıl Halkbank'a geldiğini anlattı. Halkbank'a gelen paranın Zarrab'ın ifadesine göre Halkbank'tan çıkışı euro ve Türk Lirası olarak Deniz Bank'a gelişiyle yapılıyor.
Daha sonra Zarrab’ın Türkiye’deki şirketi Royal Group’tan aldığı altının Dubai’deki şirketine gittiği belirtiliyor. Altının satılıp nakde çevrilecek konuma geldiği aktarılıyor. Zarrab, İran’ın altına ihtiyacı olmadığı için ülkenin borçlarını ödemek adına nakde çevrilen bir paraya ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
EN AZ 10 İŞLEM GEREKİYOR
Halkbank’taki bir yetkilinin Zarrab’a İran’ın altın ticaretinde son durak olarak gösterilmesi gerektiğini söylediği ifade ediliyor. Burada işaretler Mehmet Hakan Atilla’yı gösteriyor.
Dubai’de yapılan işlemler aracılığıyla İran’ın uluslararası borçlarının ödenmesi amaçlanıyor.
Hakim Berman’ın paranın kurtarılması için kaç işlem yapılması gerektiği sorusuna Zarrab, “En az 10 işlem” cevabını veriyor.
Zarrab, bütün bu sistemin Halkbank’ta sıkışmış olan İran parasını kurtarmak, böylece İran'ın dünya çapındaki borçlarını ödemek amacıyla tasarlandığını anlatıyor.
YENİ DELİL DOSYAYA GİRDİ
Eski Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan'ın sekreteriyle olan telefon görüşmesine ilişkin ses kaydı mahkemeye delil olarak sunuldu. Zarrab tapelerde yer alan "çikinova" ifadesi için de "Bu benim ve personelim arasında olmayan işlemleri isimlendirmek için kullandığımız ifadelerdi" dedi.
Reza Zarrab, telefon görüşmesi tapesi için "ABD'nin ambargo mevzuatı değişiklik gösterdiği için konuşmamızda altın ticaretinin nihai varış noktasının da değişeceğini konuştuğumuz görüşmedir" açıklamasını yaptı.
Savcı "Halkbank'tan ne kadar para çektiniz?" diye sorarken Zarrab da "Birkaç milyar" diye yanıt verdi. Bunun üzerine Hakim "Hangi para cinsinde?" diye sorunca Zarrab "Avro" ifadesiyle karşılık verdi.
Zarrab, “Bahsettiğiniz birkaç milyar, altın almak için mi kullanıldı” sorusuna ise “İran'dan aldığımız ve altın ticareti olarak lanse ettiğimiz uluslararası para transferi talimatlarını gerçekleştirmek için kullanıldı” diye yanıtladı.
Zarrab, Türkiye'den altın gönderilmiş gibi gösterilen sahte işlemlerde "Çukurova" kodunu kullandıklarını söyledi.
Zarrab, İran Ulusal Petrol Şirketi'ne gitmesi gereken bir paranın kendi hesabına gelmesinden ötürü Halkbank yetkililerine sinirlendiğini anlattı.
Ayrıca Zarrab, Halkbank'ın eski genel müdürü Aslan'ın ve Halkbank'ın yaptırımların ne olduğunu ve hangi işlemlerin yaptırımları deleceğini bildiğini de aktardı.
Duruşmada Zarrab şirketi Royal'de kendisinden sonra ikinci yetkili kişi olan Abdullah Happani ile yaptığı bir telefon görüşmesinin kaydını anlattı.
Zarrab'a göre bu görüşmede daha önceki yıllarda İran'ı altının son durağı olarak yazarken ABD'nin ambargo kurallarının değiştirmesiyle bunu yapamadıklarını söyledi.
Halkbank'tan Atilla ile yaptığı telefon görüşmesini Happani'ye anlatan Zarrab, İran petrol parasının başka bir finansal kurum üzerinden kendisine gönderilmeye başlandığını belirtti.
Konuşmada Halkbank'ın kendilerine altının son durağı olarak nereyi göstermeleri gerektiğini söyleyeceğini vurguladı.
ZARRAB İRAN BAĞLANTISINI ANLATTI
Zarrab, “İran Merkez Bankası'na finansal hizmetler sağlama konusunda anlaşmaya varabildiniz mi?” sorusunu “Evet efendim” diyerek yanıtlandırdı. Zarrab Eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ile olan bağlantısıyla ilgili de ifade verdi. Reza Zarrab, İran Merkez Bankası'yla anlaşmasının sona ermesinden sonra aralarında Hüseyin Necefzadeh'in de bulunduğu Bank Mellat ailesiyle tanıştığını ve ABD yaptırımlarını Mellat'la deldiğini söyledi.
Gazeteci Pete Brush'a göre Zarrab, 2010 ve 2011 yılında İran ve Bank Mellat ile çalıştığı için Aktif Bank ile kazançlı bir ilişkisi olduğunu anlatıyor ve alıntılıyor: "Aktif Bank beni döngü dışında bırakınca 2012 yılında Halkbank'a gittim."
ABD basınından olayı canlı aktaran gazeteci Pete Brush Twitter hesabından, Zarrab'ın "(ABD ile) işbirliği yapmak sorumluluğu kabul etmek ve cezaevinden çıkmak için en hızlı yoldu" söylediğini aktardı. Zarrab, 2016 yılında Miami'ye gidişine ilişkin, "Neyle karşılaşacağımı bilmiyordum. Uzun bir seyahatin ardından şoke olmuştum. Doğru yanıtları veremedim. Endişeliydim" ifadesini kullandı.
Zarrab, İran'ın gaz ve petrol satışlarından elde ettiği geliri kullanamadığını söylerken, yaptırım kuralları konusunda en iyi bilgiye sahip kişinin Hakan Atilla olması nedeniyle onu aradığını söyledi.
ZARRABA SİVİL KIYAFET
Duruşma Türkiye saati ile 00.30 sıralarında sona erdi. Zarrab'ın ifade verme işlemi ertesi gün devam etmek üzere sonlandırıldı.
Jüri ve Zarrab salondan ayrıldıktan sonra, hakim Berman, Zarrab'ın duruşmalara sivil kıyafetle gelmesine olanak veren bir talimat çıkarabileceğini söyledi.
İDDİANAMEYE GÖRE SİSTEM NASIL İŞLİYOR
Türkiye, yaptırımlar nedeniyle, satın aldığı petrol ve doğalgaz karşılığında yapması gereken ödemeyi doğrudan İran'a gönderemiyor.
Bunun sonucunda da İran, Türkiye'de Halkbank'ta bir hesap açıyor. Türkiye, ödemeyi buradaki hesaba yatırıyor.
Daha sonra bu hesaptaki paralar, Zarrab'ın şirketlerine aktarılıyor ve bu şirketler üzerinden altın satın alınıyor. Daha sonra bu altınlar Türkiye'den Dubai'ye ihraç ediliyor ve burada yeniden nakde çevrilip, çantalarla İran'a taşınıyor.
Odatv.com
