Türkiye'nin bir yılda ödemesi gereken dış borcu ise 166 milyar liraya ulaştı.
Siyasilerin sebep olduğu dolar/TL kurundaki artıştan Türkiye zararlı çıktı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın tetiklediği ‘faiz indir’ tartışmasıyla rekor seviyelere çıkan dolar ülkeye pahalıya patladı.
Merkez Bankası’nın açıkladığı son verilere göre Türkiye’nin Brüt Dış Borç Stoku, 2014 yılının dördüncü çeyrek dönemi sonu itibarıyla 402,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu borcun 282 milyar doları özel sektöre ait.
Özelin borcu 282 milyar dolar
Ülkenin Brüt Dış Borç Stoku, 2014 yılının dördüncü çeyrek dönemi sonu itibarıyla 402,4 milyar dolar olarak açıklanmıştı. Dış borç stoku içerisinde özel sektör borçlarının payı yüzde 70,1 ile 282,2 milyar dolara ulaştı. Borç stokunun yüzde 29,2’si yani 117,7 milyar doları kamu kesimine, 2,5 milyar doları ise Merkez Bankası’na ait.
Rekorlar altüst oldu
Özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası’na yönelik eleştirileriyle rekor üstüne rekor kıran dolar/TL kurunda yaşanan hareketler, dış borcun maliyetini Türk Lirası cinsinden ciddi oranlarda artırdı. 2014 yılını 2,33 seviyesinden kapatan dolar/TL kuru, yılın ilk üç ayında bütün tahminleri aşarak kısa sürede 2,6480 seviyesine kadar yükseldi. Dün dolar kuru 2.6416 liraya çıkarak rekor seviyelerine yaklaştı.
27 köprü kadar arttı
Türkiye’nin brüt dış borç stoku olan 402,4 milyar dolar, 2014 sonu itibariyle oluşan 2,33 dolar/TL kurundan hesaplandığından 937 milyar 592 milyon lira oluyor. Dün doların ulaştığı 2,66416 liradan hesaplandığında ise 1 trilyon 62 milyar 979 milyon liraya ulaşıyor. Yani ülkenin borcu 125 milyar 387 milyon lira artmış oldu. Kaynak sıkıntısı çeken bir ülkenin iç karışıklıktan dolayı uğradığı 125 milyar liralık kayıp 4.5 milyar liraya yapılması planlanan üçüncü köprüden 27 adet kayıp anlamına geliyor.
166 milyarı kısa vadeli
Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre sürekli artan Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku ocak ayı sonu itibarıyla 133 milyar dolara çıktı.
Ayrıca orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku 166,1 milyar dolar düzeyine ulaştı. Oluşan 166 milyar dolarlık borcun yüzde 13,4’ü kamu sektörüne, yüzde 0,7’si Merkez Bankası’na ve yüzde 85,9’u ise özel sektöre ait.
Bir yılda 53 milyar liradan fazladan ödenecek 166 milyar dolarlık kısa vadeli dış borç 2014 yılı sonunda 386 milyar 780 milyon liraya denk gelirken, 3 ay gibi kısa bir sürede kur etkisinden dolayı 52.7 milyar lira artmış oldu.
İç karışıklık ve seçim belirsizliğinden dolayı kur daha da artmaz bu seviyelerde dursa bile bu yıl 53 milyar liralık ekstradan dış borç ödenecek.
Özel sektörü zor günler bekliyor
Son dönemde kredi derecelendirme kuruluşlarının da riskine dikkat çektiği Türk özel sektörünün borçları herkesi endişelendiriyor. ALB Forex Araştırma Uzmanı Rıdvan Baştürk, Türk şirketlerinin içinde bulunduğu borç durumunu ‘oldukça riskli’ olarak değerlendirdi.
Analistler yurtiçinde en ciddi riski, seçim dönemi olarak görüyor. Seçim belirsizliği Türk Lirası için risk oluşturuyor. Kurda yaşanabilecek yukarı yönlü hareketler, özel sektörün dış borç maliyetini Türk Lirası cinsinden daha da artıracağı ifade edildi.
